
Otizm Belirtileri Nelerdir?
Otizm spektrum bozukluğu (OSB), bireylerin sosyal etkileşim, iletişim ve davranışlar üzerinde etkili olan gelişimsel bir durumdur. Genellikle erken çocukluk döneminde ortaya çıkan otizm, farklı belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler her bireyde farklı düzeyde ve biçimde görülebilir. İşte otizmin yaygın belirtileri:
1. Sosyal İletişim ve Etkileşim Zorlukları
Otizmli bireyler, sosyal etkileşimlerde ve iletişimde belirgin zorluklar yaşarlar. Bu zorluklar arasında aşağıdakiler yer alır:
- Göz Temasından Kaçınma: Otizmli bireyler genellikle göz teması kurmaktan kaçınırlar.
- Sosyal İlişkilerde Zorluk: Arkadaşlık kurmada ve sürdürmede zorlanabilirler. Yaşıtlarıyla oyun oynamak yerine, yalnız kalmayı tercih edebilirler.
- İlgi Paylaşımında Zorluk: Duygularını, ilgi alanlarını veya başarılarını başkalarıyla paylaşmakta zorlanırlar.
- Görünmez Duyarlılık: Sosyal ipuçlarını anlamakta zorlanırlar, bu da sosyal etkileşimlerde sıkıntıya neden olabilir.
2. İletişim Zorlukları
Otizmli bireylerin iletişim becerilerinde çeşitli zorluklar yaşanabilir:
- Konuşma Gecikmesi: Bazı otizmli bireylerde konuşma yeteneği ya çok geç gelişir ya da hiç gelişmez.
- Tekrarlayıcı Konuşma (Ekolali): Duydukları kelimeleri veya cümleleri sık sık tekrar edebilirler.
- Anlamsız İfadeler: Kullanılan kelimeler veya cümleler bağlama uygun olmayabilir.
- Göstergelerle İletişim: Kelimeler yerine, nesnelere işaret ederek veya beden dili kullanarak iletişim kurabilirler.
3. Tekrarlayıcı Davranışlar ve Sınırlı İlgi Alanları
Otizmli bireylerin tekrarlayıcı davranışları ve sınırlı ilgi alanları olabilir:
- Tekrarlayan Hareketler: Sallanma, el çırpma veya dönme gibi tekrarlayan hareketler yapabilirler.
- Katı Rutinlere Bağlılık: Günlük rutinlerde değişiklik yapmakta zorlanırlar. Aynı yemeği yeme veya aynı rotayı takip etme gibi alışkanlıkları olabilir.
- Sınırlı ve Yoğun İlgi Alanları: Belirli bir konuya yoğun ilgi gösterebilir ve bu konuda aşırı bilgi toplayabilirler.
- Duyusal Hassasiyetler: Ses, ışık veya dokunma gibi duyusal uyaranlara karşı aşırı duyarlılık gösterebilirler.
4. Gelişimsel Gecikmeler
Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda belirli gelişimsel alanlarda gecikmeler görülebilir:
- Motor Gelişim: Yürüme, koşma gibi kaba motor becerilerinde gecikmeler olabilir.
- Dil Gelişimi: Kelime dağarcığı gelişimi ve cümle kurmada gecikmeler yaşanabilir.
- Bilişsel Gelişim: Problem çözme, soyut düşünme gibi bilişsel becerilerde gerilik görülebilir.
5. Duyusal İşlemleme Bozuklukları
Otizmli bireyler, çevresel uyaranlara farklı tepkiler verebilirler:
- Seslere Karşı Duyarlılık: Normal sesler otizmli bir birey için rahatsız edici olabilir.
- Dokunma Duyarlılığı: Dokunmaya karşı aşırı hassasiyet gösterebilirler.
- Tat ve Koku Hassasiyeti: Belirli tatlar ve kokulara karşı aşırı tepki verebilirler.
Otizm belirtileri, her bireyde farklı yoğunluk ve biçimde görülebilir. Erken tanı ve müdahale, otizmli çocukların gelişiminde kritik bir rol oynar.