ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ ( ÖÖG)
Amerikan Psikiyatri Birliği’nin(APA 2001) tanımına göre; özel öğrenme güçlüğü zekası normal ya da normalin üstünde olan bireylerin standart testlere göre yaş, zeka düzey ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma, matematik ve yazılı anlatım düzeyinin beklenenin önemli ölçüde altında olmasıyla tanısı konulan bir bozukluktur.
Öğrenme güçlükleri esas olarak okuma – yazma ve dil ile ilgili becerilerin gelişimini etkileyen , doğuştan gelen ve etkileri yaşam boyu süren güçlüklerdir. Bilginin öğrenilme ve işlenme biçimini etkiler. Nörolojiktir, zekadan bağımsız olarak görülürler.
Fonolojik işleme, hızlı adlandırma, işleyen bellek, tepki süresi, sözel bellek ve sözlü işlem hızı gibi bireyin bilişsel becerilerine uymayan zorluklarla karakterizedir.
Dil ve konuşmada , motor koordinasyon ve organizasyon becerilerinde de zorluk görülebilir. Ancak bunlar tek başına disleksi belirtisi değildir.
Geleneksel öğretim yöntemlerine direnç gösterme eğilimindedir, etkileri ancak kişiselleştirilmiş eğitim ve özel eğitim desteği ile hafifletilebilir.
Öğrenme güçlükleri kişiden kişiye farklılık gösterdiğinden, her çocuk için farklı bir strateji üretmek gerekebilir. Öğrenme güçlüğü olan öğrencilere uygulanan program daha çok çocuğa, bu güçlükle başa ma becerisinin kazandırılması şeklinde olmalıdır.
Bunun için doğru bir değerlendirme yapılması ve uygun olan yöntem ve tekniklerin neler olduğuna doğru karar verilmesi önemlidir.
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ ALT TİPLERİ
- Disleksi (Okuma Güçlüğü)
- Disgrafi (Yazma Güçlüğü)
- Diskalkuli (Aritmetik Güçlüğü)
- Başka Türlü Adlandırılamayan Öğrenme Güçlüğü
- Sözel Olmayan Öğrenme Güçlüğü
ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ (ÖÖG) BELİRTİLERİ
- Konuşmada gecikme.
- Kelimeleri yanlış söyleme.
- Kelimeleri geri çağırmakta (hatırlamakta) güçlük.
- Okuma-yazma öğrenmede güçlük.
- Harfleri ve sembolleri hatırlamada zorlanma.
- Harfleri ters çevirme, birbiri ile karıştırma.
- Kelimelerdeki harflerin sırasını değiştirme ya da atlama.
- Heceleme hatası yapma.
- Okunaksız yazı.
- Sözel ifadede (düşüncelerini ifade etmekte) zorlanma.
- Unutkanlık , sakarlık ,dalgınlık ve dağınık olma.
- Dün, bugün, yarın, yıl, ay, gün gibi kavramları karıştırma.
- Günleri, ayları sırasıyla saymakta zorlanma.
- Saati öğrenmekte ve zamanı etkili kullanmakta güçlük
- Hareketli olma ve dikkatini toplamada güçlük.
- Organize olamama, plan yapma ve uygulamada güçlük.
- Şekilleri, harfleri ve sayıları ters çizme.
- Çarpım tablosunu öğrenmede güçlük.
- Sayıları, sembolleri karıştırma.
- Kendisinin veya karşısındakinin sağını –solunu karıştırma.
- Ana ve ara yönleri karıştırma, yolunu bulmakta zorlanma.
- Kavramları öğrenmede zorluk.
- Kavramlarda ki zıtlıkları öğrenmede sorun yaşama.
- Kelimeler arasındaki kafiyeyi (uyak) bulmakta zorluk.
- Benzerlikleri fark etmekte zorluk.
- İnce motor becerilerde zayıf olma.
- Yönergelere dikkat etme ve takip etmede zorluk.
- Oyun kurallarını öğrenme ve uygulamada güçlük ve oyunlardan çabuk sıkılma .
- Bisiklete binme gibi ardışık motor faaliyetleri yapamama.
- Etkinliklerden çabuk sıkılıp, yarım bırakma .
- Ayakkabı, tişört, eldiven gibi giysileri ters giyme.
- Jest ve mimikleri anlayıp yorumlamakta zorluk.
- Ödevlerini eksik alma, ödev yaparken sık yardım isteme, isteksiz olma
Programın Genel Amaçları
Program ile bireylerin;
1- öğrenmeye hazırlık becerilerini geliştirmeleri,
2- Okuma-yazmaya hazırlık ve okuma-yazma temel becerilerini geliştirmeleri,
3- Matematikle ilgili temel beceri ve kavramları günlük yaşamda kullanmaları,
4- Sorun çözme, akıl yürütme, kıyas yapabilme ve analitik düşünme becerilerini geliştirmeleri beklenmektedir.
*Bu programa Rehberlik ve Araştırma Merkezi Raporu olan her birey katılabilir ve yaş sınırlaması yoktur.
*Özel Öğrenme Güçlüğü destek eğitim programında eğitim Rehberlik ve Araştırma Merkezi nin verdiği rapor doğrulrultusunda Özel Eğitim Alanı Öğretmeni ,Zihinsel Englliler Sınıf Öğretmeleri tarafından verilir.
Öğrenme Güçlüğü Programının Uygulanması
Modüllerde yer alan kazanımlar, Özel Öğrenme Güçlüğü olan bireylerin destek eğitim programında yer alan genel amaçlara ulaşmasını sağlayıcı nitelikte belirlenmiştir. Programı oluşturan Modüller ve kazanımlar bireylerin yaşadığı güçlükler göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır.
Bireyin ihtiyaçlarına göre aynı anda birden fazla kazanımlar bireysel eğitim programına dahil edilebilir. Programda yer alan modüller arasında bir aşamalılık ve birbirinin ön koşulu olma durumu söz konusu değildir.
Modüller arasındaki geçişler, birey için önerilen de yer alan kazanımlardaki yeterlilik düzeyi bireysel gelişim raporu da dikkate alınarak yapılır. Programın modüllerinde yer alan kazanımların gerçekleşebilmesi için öğrenme ve öğretme sürecinde de belirtilen gerekli araç-gereç ve donanımlar sağlanmalıdır.
Özel Öğrenme Güçlüğü olan bireylerin başka bir yetersizliği olması halinde, sahip olduğu diğer yetersizlik alanına ait programlardan birey için uygun olan modüller belirlenerek bireysel eğitim programına dahil edilmelidir.
Bireyin eğitim planı doğrultusunda bağlı olduğu rehberlik ve araştırma merkezi, varsa devam ettiği okul ya da kurum ve diğer ilgili kuruluşlarla iş birliği yapılmalıdır. Bireyin eğitim planı, yapılacak çalışmalar, öneriler konusunda varsa devam ettiği kurum/okul personeli (sınıf öğretmeni, rehber öğretmen, özel eğitim öğretmeni, branş öğretmeni, kurum psikoloğu, okul öncesi öğretmeni vb. ) ile görüş alışverişi yapılarak bireyin gelişimi desteklenmelidir.